Bas Quaedvlieg

Hoe bitter: juist nu rekening van jaren chaos
O ironie. Waar Roda JC steeds de dans ontsprong in jaren van chaotisch beleid, volgt uitgerekend de rekening in een seizoen waarin de weg van nieuw realisme is ingeslagen. Een bittere pil, maar ook kans om schoon schip te maken en te bouwen.
DOOR ROEL WICHE

KERKRADE

Vooropgesteld: voor geen enkele degradatie zijn er excuses. De ranglijst liegt niet, hoeveel verzachtende omstandigheden er ook zijn aan te voeren, en als een elftal niet bestand is tegen de wetten van play-off voetbal zijn de consequenties hard en genadeloos. Roda JC begon dramatisch aan het seizoen 2017/18, met zes nederlagen op rij, en kon de gevolgen van deze valse start niet meer wegpoetsen. Het spel, en de resultaten, bleven te lang wisselvallig. Pas in de laatste fase van de competitie wist coach Robert Molenaar de juiste code te vinden, maar 30 punten bleken uiteindelijk te weinig voor definitieve handhaving. Vervolgens zakte zijn ploeg door het ijs tegen een middenmoter uit de eerste divisie, Almere City. Het was dit seizoen, al met al, simpelweg niet goed genoeg.

Reflex

Het is de klassieke reflex in de voetbalwereld om de trainer bij degradatie als hoofdschuldige aan te wijzen. En wellicht de technisch directeur, die de trainer heeft aangesteld en verantwoordelijk is voor het samenstellen van de selectie. Maar zo eenvoudig ligt dat niet in Kerkrade, waar oorzaak en gevolg vertroebeld zijn door turbulente jaren vol dubieuze keuzes. Molenaar moest vorige zomer aan de slag met een spelersgroep die zwaar afgeroomd was, na een chaotisch seizoen waarin voetballers uit alle windstreken in- en uitvlogen en de beoogde financier (Aleksei Korotaev) in de cel was verdwenen. Een megaklus voor een trainer die zijn ambitie niet onder stoelen of banken stak, maar als hoofdtrainer geen ervaring had op het hoogste niveau. Molenaar ontpopte zich als een man van structuur en communicatie, die nadrukkelijk vasthield aan het inslijpen van de speelwijze die hij in zijn hoofd had. De gewenste progressie werd vooral na de winterstop zichtbaar en daarvoor verdient hij de credits. Maar hij was ook zelf degene die dat proces vertraagde. Een tactiek met vijf verdedigers in de thuiswedstrijd tegen FC Utrecht pakte desastreus uit en de naweeën daarvan in mentaal en sportief opzicht waren nog weken voelbaar. Daarnaast kon Molenaar zijn groep niet genoeg op scherp zetten voor de play-offs. Allemaal zaken die de coach zich mag aanrekenen, maar het zou de zoveelste kapitaalvernietiging in Kerkrade zijn als het vertrouwen in hem alsnog opgezegd wordt.

De waarheid is dat Van Veldhoven en Molenaar gedwongen waren om te bouwen op de puinhopen van het verleden.
Ook TD Harm van Veldhoven moet verantwoording nemen voor de degradatie. Hij is de hoogste baas op technisch vlak en moet nu de bittere pil slikken dat zijn terugkeer in Kerkrade meteen al in zijn eerste seizoen eindigt met een sportief echec.

Puinhopen uit verleden

Maar de waarheid is ook dat Van Veldhoven, net als Molenaar, gedwongen was om te bouwen op de puinhopen van het verleden. De Belgische ex-coach moest werken met een zeer beperkt spelersbudget, omdat een groot deel van de salarisruimte al was vergeven door zijn voorganger Ton Caanen, die met de twee miljoen van Korotaev onverantwoord dure contracten had uitgedeeld. Daardoor kon Van Veldhoven vrijwel alleen maar huurlingen en transfervrije ‘spelers met een krasje’ – citaat Huub Stevens - naar het Parkstad Limburg Stadion halen. Sommige keuzes pakten goed uit (Avdijaj, Banggaard, Gustafson), sommige minder goed (Vancamp, Engels) of zeer ongelukkig (Götz). Maar bovenal had Van Veldhoven het lef om te breken met het korte-termijn-denken waarin Roda JC zeven coaches in vier jaar versleet en meer dan dertig spelers haalde in drie transferperiodes. Hij verlengde het contract met Molenaar op het moment dat Roda op de voorlaatste plaats stond en legde een aantal jonge spelers vast voor de toekomst. Daarmee gaf hij een signaal af dat tegenwoordig uitzonderlijk is in het voetbal: continuïteit is duurzamer dan de waan van de dag.

Geen beloning

Hoe ironisch is het dat juist dit nieuwe realisme niet de beloning krijgt die het verdient, terwijl het chaotische beleid uit het recente verleden ongestraft bleef. Wie door de hevige emoties van gisteravond heen kijkt, zal tot de conclusie komen dat de degradatie van Roda niet zozeer een gevolg is van dit seizoen, maar van een veel langere tijdspanne. Tegelijk biedt het ook een kans om eindelijk te gaan bouwen aan een nieuw Roda-fort dat niet op drijfzand staat, maar op een stevig fundament. De beleidsmakers van de afgelopen jaren (algemeen directeur Wim Collard, de raad van commissarissen) moeten inzien dat het hoog tijd is voor een nieuwe, frisse top die de schouders onder deze krachtproef gaat zetten. En TD Harm van Veldhoven en coach Robert Molenaar mogen dan bewijzen hoe groot hun meerwaarde écht is, zonder dat ze gebukt gaan onder de erfenis van het verleden.